انواع شبکه های ارتباطی در طراحی شهری

سه نوع سیستم ارتباطی متفاوت از هم وجود دارد .

الف) سیستم شعاعی : خیابان ها از یک هسته مرکزی منشعب می شوند . توسعه ، توسط ادامه خیابان ها و یا شعاع های فرعی دیگری که اضافه می شوند به صورت محدود امکان پذیر است . پیوند شبکه با یکدیگر از طریق هسته مرکزی صورت می گیرد . فرم شهر به صورت ستاره ای است . اغلب شهرهای قدیمی با بافت ارگانیک دارای این سیستم شبکه می باشند این سیستم امروزه با ترافیک موجود دارای معایب زیادی است . (مانند شبکه ارتباطی شهر مشهد)

ب) سیستم شطرنجی : سیستمی است غیر مرکزی . در این سیستم تعداد زیادی گره یا نقطه تقاطع وجود دارد . کلیه نقاط توسط شبکه پوشش شده و توسعه شبکه به هر سمت و به طور نامحدود به صورت نظری امکان پذیر است . در مناطق مرکزی و یا تجاری مسیر های فراوانی برای تردد وجود خواهد داشت ، از خیابان های مورب جهت کوتاه کردن راه های دور و سفرهای طولانی استفاده می گردد ، اگرچه خیابان های مورب باعث به وجود آمدن تقاطع های متراکم و نامتعادلی خواهند شد . (مانند بیشتر شهرهای ایران چون ایلام ، شهرکرد و تهران)

ج) سیتم حلقوی (رینگ سیستم) : در شهر هایی که شبکه آنها شعاعی است ، امروزه سعی می گردد جهت غیر مرکزی نمودن شبکه ، قسمت هایی از معابر که شعاع ها را به به هم مرتبط می سازند و در بافت قدیم شهر به صورت خیابان های عریض و حلقه ای شکل (رینگ) تغییر دهند . اگرچه تخریب بناهایی  که در مسیر قرار می گیرند تأسف بار است ولی غیر قابل اجتناب می باشد . با به وجود آمدن این گونه حلقه ها قسمت اعظم تردد وسائط نقلیه دور مرکز شهر انجام خواهد گرفت و میدان های تاریخی و مرکزی شهر و بخش تجاری را می توان به عنوان مسیر عابر پیاده و خالی از تردد وسائط نقلیه در نظر گرفت . در این سیستم حلقه ها توسط شعاع ها قابلیت عملکرد پیدا می کنند و تعداد حلقه ها نمودار توسعه شهر می باشد . (مثال شبکه ارتباطی شهر همدان) .

برگرفته از کتاب شبکه های ارتباطی در طراحی شهری (مؤلف:فریدون قریب)

فضاهای سبز

فضاهای سبز اشکال گوناگونی دارند و بنا به کاربرد آنها به انواع مختلفی دسته بندی می شوند به طور کلی فضاهای سبز را می توان به دو گروه فضاهای سبز برون شهری و درون شهری تقسیم کرد .

فضاهای سبز پیرامون یا حاشیه شهر ( فضاهای سبز برون شهری) : این نوع فضاهای سبز از سوی نقش مهار کننده رشد بی رویه شهر را دارد و از سوی دیگر بازده ای اکولوژیک – زیست محیطی را دارا می باشد.

فضای سبز حاشیه شهری و برون شهری به چند دسته تقسیم می شوند :

·        کمربندهای سبز احاطه کننده : کمربندهای سبز ، برای تعیین حدود شهر ، کنترل گسترش شهر ، جلوگیری از رشد بی رویه و به هم خوردن تناسب ساخت مورفولوژی شهر ، ایجاد می شود . کمربند های سبز در روند پویش شهر ممکن است نقش اولیه خود را از دست بدهند. ولی نقش بالقوه آنها به عنوان فضای سبز تعادل بخش و تفرج گاه شهری و شاخص زنده جهت تشخیص روند شهر ، پابرجا باقی می ماند.

·        کمان های سبز : کمان های سبز، کمربندهای سبز عریضی می باشند که برای مهار رشد بی رویه شهر ها و هدایت آنها در جهت دلخواه و همچنین برقراری پیوند میان هسته اصلی شهر و شهرک های اقماری و جدا کردن فضای اصلی شهر از فضای حومه بکار می روند.

·        محورهای سبز : محورهای سبز درون شهری ، به فضاهای سبز امتداد خیابان های شهر و محورهای سبز برون شهری به فضاهای سبز حاشیه ی جاده هایی که به طور مستقیم یا از طریق کمربندی به درون شهر راه می یابند، گفته می شود .

سعیدنیا ، احمد ، (1383)، کتاب سبز راهنمای شهرداری ها – فضای سبز شهری ،جلد 9 ، تهران ، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور

سیستم اطلاعات جغرافیایی و جغرافیای شهری

 

تعریف GIS:سیستم اطلاعات جغرافیایی عبارت است از:وارد کردن،ذخیره نمودن،بازبینی کردن،ارتباط دادن،اصلاح کردن،تحلیل کردن،نمایش تصویری_نقشه اطلاعات و سرانجام نشان دادن نتایجی که از نظر فضایی به سطح سیاره زمین مربوط است.

اساس کار سیستم اطلاعات جغرافیایی،بهره گیری از کامپیوتر است.

GISدر جغرافیای شهری و مدیریت شهری دارای چهار نقش اصلی است:

1-وسیله مهم آگاهی دهنده برای همه مسایل شهری

2-ابزاری برای تحلیل درباره انتخاب نوع برنامه ریزی یا برنامه ریزی مطلوب

3-راهنمای تصمیم گیرندگان و مسولان و سازمانهای شهری برای کاهش زیانهای وارد شده

4-یک دستگاه فنی برای یاری دادن به مجریان تصمیمات اتخاذ شده

نقش GISدر مسائل محیط زیست:

1-برنامه ریزی برای مواقع اضطراری و حوادث طیبعی

2-کنترل محیطی و اجرای مقررات آن

3-کنترل امور مالی شهری

4-نگهداری صحیح پیاده روها و بزرگراهها

5-کنترل آلودگی هوا،آلودگی صوتی و آگاهی از منابع آلودگیها

6-تنظیم ترافیک شهری و جادها منتهی به شهر

7-تحلیل فشارهای عصبی-روانی(استرسها)و امراض شهری

8 –استفاده ازGISدر سیاست شهری و.......

به طور کلی سیستم اطاعات جغرافیایی به جغرافیدانان امکان می دهد با گرداوری و تحلیل اطلاعات، درسالم سازی محیط زیست و جامعه شهری و با آینده نگری منطقی در مسائل شهری،در مطلوب بخشی به محیط شهری سهم عمده ای را به عهده گیرند.

 

برگرفته از کتاب دیدگاههای نو در جغرافیای شهری و با تشکر از دکتر محمد رسولی رییس سازمان مسکن و شهرسازی

 

 

تعریف « مگلاپلیس »

مگلاپلیس یک کلمه یونانی است واستعمال آن سابقه تاریخی دارد.درنیم قرن اخیر این عنوان ابتدا به وسیله پتریک گدس به کار گرفته شد. درسالهای گذشته از نظر ژان گوتمنبه منطقه شهری وسیع و گسترده ای اطلاق شد که از بوستون تا واشنگتنادامه داشت.

امروزه به منطقه وسیعی گفته می شود که پیش از ده میلیون نفر جمعیبت داشته باشدودارای بیش از یک مادرشهر (متروپلین)باشد.به عبارت دیگر حومه هاو شهرکهای یک مادر شهر،درنتیجه توسعه وسایل ارتباطی وافزایش سرعت وسایلنقلیه،با حومه ها و شهرکهای مادرشهرهای دیگر پیوند می یابد واز پیوند آنها یک بافت زنجیری ازمادرشهرها وشهرکها به صورت وسیعترین شگا شهری تشکیل می شود که در اصطلاح جغرافیایی به آن:« مگلاپلیس »می گویند

 

 

بعضی ازمگلاپلیسهای معروف جهان :

1_مگلاپلیس شمال شرقی ایلات متحده،شامل نیویورک،فیلادلفیا،بوستون ، واشنگتن و بالتیمور،باپیش از چهل میلیون نفر جمعیت

 

2_مگلاپلیس سواحل دریاچه های بزرگ امریکاو کانادا

 

3_ مگلاپلیس توکیو_یوکوهامادر ژاپن

 

 

 

تعریف مادرشهر:

 

متروپلیس یا مادرشهر ریشه یونانی دارد وازدوکلمهmeter (مادر)وpolis(شهر) ترکیب شده است.

 

1_درشهر شهری است که از نظر مرکزیت دولتی و فعالیت اقتصادی یا فرهنگی بر دیگر سکونتگا هها برتری دارد. این شهر ممکن است شهر اصلی یک ناحیه،یک استان، یا یک گشور و گاهی پایتخت آن باشد.

 

 

2_درنظریه مکان مرکزی،مادر شهر به شهری گفته می شودکه حداقل دارای یک میلیون نفرجمعیت باشدودر سلسه مراتب شهری بتواند به صورت مرکز کنترل اقتصاد جدید دراید وبرناحیهای دارای پنج میلیون تا سی میلیون نفر جمعیت مسلط شود..

 

 

سه ویژگی مهم مادرشهرها :

1_عدم تمرکز درمادرشهرها 2_تخصص یابی 3_وابستگی متقابل

خیلی خوشحالم که این وبلاگ در مسابقه ی سایت www.bastami.ir در لیست ۱۰ وبلاگ برگزیده معماری و شهرسازی جا گرفت. امیدوارم که مطالب وبلاگ طوری باشه که هر شهرساز بتونه ازش نهایت استفاده رو بکنه....                       

 تابستون رسید و اوقات فراغت بیشتر که باز امیدوارم بتونیم با مطالب جدیدی که تو وبلاگ قرار میدیم یک عضو فعال برای جامعه شهرسازی ایران باشیم.....                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  شهرساز باشید . سبز باشید . پیروز باشید .